انواع بیرنگ (تیپ)
به طور کلی 11 دسته بیرینگ وجود دارد که نام آنها در ذیل ارائه می‌گردد:
1- رولبرینگ استوانه‌ای Cylindrical Roller Bearing
2- رولبرینگ استوانه‌ای کف گرد Cylindrical Roller Thrust Bearing
3- رولبرینگ سوزنی Needle Roller Bearing
4- رولبرینگ سوزنی کف گرد Needle Roller Thrust Bearing
5- رولبرینگ بشکه‌ای (کروی) Spherical Roller Bearing
6- رولبرینگ بشکه‌ای کف گرد Spherical Roller Thrust Bearing
7- رولبرینگ مخروطی Tapered Roller Bearing
8- بلبرینگ تماس زاویه‌ای Angular Contact Ball Bearing
9- بلبرینگ شیار عمیق Deep Groove Ball Bearing
10- بلبرینگ خودتنظیم Self-Aligning Ball Bearing
11- بلبرینگ کف گرد Thrust Ball Bearing
نکته مهم: بیرینگ‌ها براساس نیروی وارده به آنها به دو دسته بیرینگ‌های شعاعی (Radial) و محوری (Thrust) تقسیم می‌شوند. بیرینگ‌های محوری همان بیرینگ‌های کف‌گرد هستند.
کد اختصاصی هر نوع (تیپ) بیرینگ
براساس قاعده استاندارد متریک به هریک از انواع بیرنگ فوق، یک عدد یا حرف اختصاص داده شده است؛ که براساس این حروف یا اعداد نوع بیرینگ تشخیص داده می‌شود. در جدول ذیل کد و نوع بیرنگ تخصیصی ارائه شده است:
کد | نوع بیرینگ |
0 | بلبرینگ تماس زاویه‌ای دو ردیفه |
1 | بلبرینگ خودتنظیم |
2 | رولبرینگ بشکه‌ای، رولبرینگ بشکه‌ای کف گرد |
3 | رولبرینگ مخروطی |
4 | بلبرینگ شیارعمیق دو ردیفه |
5 | بلبرینگ کف گرد |
6 | بلبرینگ شیارعمیق تک ردیفه |
7 | بلبرینگ تماس |
8 | رولبرینگ استوانه‌ای کف گرد |
C | رولبرینگ‌های دو |
N | رولبرینگ‌های استوانه‌ای. حداقل با دو حرف |
QJ | بلبرینگ تماس |
T | رولبرینگ مخروطی طبق استاندارد ISO355 |
تصویر1. تصویر فوق نوع بیرینگ و کدهای اختصاص یافته به آنها را نشان می‌دهد.
شماره فنی بیرینگ‌ها
شماره فنی بیرینگ‌ها به طور کلی مجموعه‌ای از اعداد پنج رقمی است که به سه بخش زیر تقسیم می‌شود:
تصویر2. شماتیک شماره بیرینگ
1- سری بیرینگ از نظر نوع یا همان تیپ بیرینگ
رقم اول یا حرف اول مشخص‌کننده نوع یا تیپ بیرینگ است. در جدول و تصویر شماره یک توضیحات لازم ارائه شده است.
2- سری ابعاد
سری ابعاد یا دو رقم دوم مشخص‌کننده ابعاد بیرینگ می‌باشند که در بیرینگ‌های کف‌گرد، ارتفاع و در بیرینگ‌های شعاعی مقدار پهنا را نشان می‌دهد.
نکته مهم: دو رقم مذکور میزان دقیق ارتفاع (کف‌گرد) یا پهنا (شعاعی) بیرینگ را نشان نمی‌دهد بلکه تنها برای دسته‌بندی و آگاهی مقایسه‌ای میان بیرنگ‌های هم خانواده با مشخصات مشابه می‌باشد و بسته به شعاعی و یا محوری بودن بیرینگ، یک سری عدد به آنها اختصاص داده شده است.
تصویر3. اعداد اختصاصی ضخامت و ارتفاع به بیرینگ‌های شعاعی و محوری
3- قطر داخلی بیرینگ
دو رقم آخر، مشخص‌کننده قطر داخلی یا همان قطر خارجی شافتی که بیرینگ بر روی آن مستقر می‌شود، است.
برای بدست آوردن قطر داخلی بیرینگ دو رقم آخر شماره فنی را در عدد 5 ضرب کرده و قطر داخلی بیرینگ را برحسب میلی‌متر بدست می‌آوریم.
تصویر4. اعداد اختصاصی به شعاع برای تمام بیرینگ‌ها
***نکته مهم: درخصوص محاسبه قطر داخلی بیرینگ‌ها سه استثناء وجود دارد:
1- برای بیرینگ‌هایی که قطر داخلی آنها کمتر از 10 میلی‌متر و یا بزرگتر یا مساوی 500 میلی‌متر باشد، قطر داخلی بر حسب میلی‌متر با یک خط کسری«/» جدا از شماره فنی نوشته می‌شود. برای مثال بیرینگ 618/8 که دارای قطر داخلی 8 میلی‌متر است یا بیرینگ 511/530 که قطر داخلی آن 530 میلی‌متر است.
2- به صورت قراردادی، بیرینگ‌هایی که به ترتیب دارای قطر داخلی 10، 12، 15 و 17 میلی‌متر هستند، دو رقم آخر آنها در شماره فنی بیرینگ به ترتیب به صورت 00، 01، 02 و 03 نشان داده می‌شود.
3- در بیرینگ‌هایی ( سایر کوچک) مانند برخی بیرینگ‌های شیارعمیق و خودتنظیم که قطر داخلی آنها کمتر از 10 میلی‌متر باشد، قطر داخلی برحسب میلی‌متر بدون جدا شدن با هر علامت یا نشانه‌ای، در انتهای شماره فنی آورده می‌شود. برای مثال بیرینگ 608 که قطر داخلی آن 8 میلی‌متراست.
تصویر5. شماتیک کلی از نحوه تخصیص شماره فنی به بیرنگ‌ها
پیشوندهای پرکاربرد در شماره فنی بیرینگ
پیشوندها پیش از شماره فنی بیرینگ به کار برده می‌شوند و توضیحاتی درخصوص بدنه و به طور کلی فیزیک بیرینگ به ما ارائه می‌کنند.
پیشوند | توضیحات |
K | نصب تحت فشار غلطک‌های استوانه‌ای و قفسه |
W | بلبرینگ شیارعمیق |
L | کنس داخلی و خارجی قابل تفکیک از بیرینگ |
S | بدنه استیل ضدزنگ |
R | رینگ داخلی و یا خارجی رولبرینگ استوانه‌ای یا |
WS | دارا بودن واشر |
GS | وجود واشر نشیمنگاهی در رولبرینگ‌های استوانه‌ای |
پسوندهای پرکاربرد در شماره فنی بیرینگ‌ها
پسوندها پس از شماره فنی بیرینگ به کار برده می‌شوند و شامل توضیحات متنوعی درخصوص مشخصه‌های فرعی و ثانویه بیرینگ به ما ارائه می‌کنند.
پسوند | توضیحات |
پسوند طراحی | |
E | بیرینگ با ظرفیت تحمل بار بالاتر از استاندارد، طراحی (بیشتر در رولبرینگ‌های استوانه‌ای به‌کار می‌رود) |
UA | بار اولیه محوری بالا |
UO | بدون لقی |
UL | بار اولیه سبک |
پسوند ابعاد | |
K | بیریگ با سوراخ داخلی (مقطع داخلی) مخروطی |
N | بیرینگ با شیار حلقوی در رینگ خارجی |
NR | بیرینگ با شیار حلقوی و حلقه ضامن |
U | بیرینگ کف‌گرد با واشر نشیمنگاه دارای سطح کروی و واشر |
پسوند آب‌بند | |
RS | بیرینگ با آب‌بند پلیمری در یک سمت |
2RS | بیرینگ با آب‌بند پلیمری در هر دو طرف، آب‌بندهای |
Z | بیرینگ‌هایی با آب‌بند فلزی در یک سمت |
ZZ/2Z | بیرینگ با آب‌بند فلزی در هر دو سمت |
LS | آب‌بند کاسه نمدی تماسی از جنس NBR یا PU در یک طرف |
2LS | کاسه نمد تماسی LS در دو طرف بیرینگ |
پسوند جنس قفسه | |
J | قفسه فولادی ماشین‌کاری شده |
Y | قفسه برنجی پرس‌کاری شده |
M | قفسه برنجی ماشین‌کاری شده |
F | قفسه فولادی |
پسوند دقت ابعادی | |
P5 | دقت در طراحی داخلی و خارجی بالاتر از حد نرمال |
P6 | دقت در طراحی داخلی و خارجی بالاتر از P5 |
پسوندهای لقی داخلی | |
CN(C0) | لقی داخلی نرمال |
C2 | لقی داخلی بیشتر از C0 |
C3 | لقی داخلی بیشتر از C2 |
